EVLAT EDİNME DAVASI NEDİR?
Evlat edinme davaları, ülkemizde sıklıkla görülen dava türlerinden bir tanesidir. Bu davalar çoğunlukla çocuk sahibi olmak isteyip olamayan eşlerce başvurulan bir yoldur. Bu kurum aracılığı ile, evlat edinen ile evlatlık arasında soy bağı kurulmaktadır. Ancak hukuki yönden hataya düşmemek adına, bu davanın takibi sırasında aile hukuku avukatı tarafından yardım almak yararlı olacaktır.
EVLAT EDİNMEK İÇİN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
Evlat edinme konusunda öncelikli olarak iki basamaklı bir ayrım yapılmaktadır.
| 1- Küçüklerin evlat edinilmesi |
| 2- Ergin ve kısıtlıların evlat edinilmesi |
18 YAŞINDAN KÜÇÜKLERİN EVLAT EDİNİLMESİNDE ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
Türk Medeni Kanunu’nun 305. Maddesi uyarınca: ”Bir küçüğün evlât edinilmesi, evlât edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır. Evlât edinmenin her hâlde küçüğün yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi de gerekir.”
Evlilik birliği içerisinde evlat edinme ile evli olmayanların evlat edinmesi hususu farklılık göstermektedir. Evli eşler tarafından evlat edinilecekse, eşlerin her ikisinin ortak kararı olmalıdır. Evli eşlerin evliliği en az 5 yıllık olmalıdır. Aynı zamanda bu eşlerin 30 yaşını doldurmuş olmaları şartı da aranmaktadır. Ancak 5. Yılını doldurmamış bir evliliğin içinde ki eşler 30. Yaşlarını geçkin ise, eşlerin kabulü ile evlat edinme hakkını korumak olanaklı kılınmıştır.
18 YAŞ ÜSTÜ EVLAT EDİNMEK İÇİN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
18 Yaş ve üzeri şahsın evlat edinilmesinde daha farklı hususlara dikkat etmek gerekecektir. Burada artık evlat edinilenin de yaşı büyük olduğu için, taraflarla birlikte kamu düzeninin de korunması amaçlanmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun Erginlerin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesi başlıklı 313. Maddesi uyarınca :” Evlât edinenin altsoyunun açık muvafakatiyle ergin veya kısıtlı aşağıdaki hallerde evlât edinilebilir.
- Bedensel veya zihinsel engeli sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç ve evlât edinen tarafından en az beş yıldan beri bakılıp gözetilmekte ise,
- Evlât edinen tarafından, küçükken en az beş yıl süreyle bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş ise
- Diğer haklı sebepler mevcut ve evlât edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise.
Evli bir kimse ancak eşinin rızasıyla evlât edinilebilir. Bunlar dışında küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.”
Ayrıca evlat edinen kişi ile evlat edinilen kişi arasında en az 18 yaş fark olması gerekmektedir. Bununla birlikte eşlerden biri diğerinin çocuğunu evlat edinmek isterse, bu evlilik birliğinin 2 yılı doldurmuş olması ve evlat edinecek olan eşin 30 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Evlat edinme davalarında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise evlat edinecek olan kişinin/ eşlerin yerleşim yeri aile mahkemesidir.
EVLAT EDİNME DAVASININ HUKUKİ SONUÇLARI
Türk Medeni Kanunu’nun 314. Maddesi uyarınca evlat edinmenin hem evlat edinen bakımından hem de evlat edinilen bakımından bir takım sonuçları olacaktır. Bu sonuçları şöyle sıralamak mümkündür:
| 1- Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlât edinene geçer. |
| 2- Evlâtlık, evlât edinenin mirasçısı olur. |
| 3- Evlâtlık küçük ise evlât edinenin soyadını alır. Evlât edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlâtlık, evlât edinilme sırasında dilerse evlât edinenin soyadını alabilir. |
| 4- Eşler tarafından birlikte evlât edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlât edinen eşlerin adları yazılır. |
| 5- Evlâtlığın, miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlâtlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlât edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlâtlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir. |
| 6- Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz. |
Evlat edinme konusunda sürdürülmesi gereken hukuki sürecin hem sağlıklı hem de eksiksiz yürütülebilmesi için alanında uzman bir aile hukuku avukatı tarafından destek alınması oldukça yararlı olacaktır.