Alacak davalarında alacaklı taraf, belirli bir miktar üzerinden bu davayı açmaktadır. Ancak bazı durumlarda, alacağın miktarı yeterli açıklıkta değildir. Bu gibi haller bakımından, davacıya alacağın başta kesin ve net biçimde belirlenemediği durumlar için BELİRSİZ ALACAK DAVASI’nı açılabilmesi imkanı sağlanmıştır.
Belirsiz alacak davası 6100 Sayılı HMK m. 107’de düzenlenmiştir. HMK m.107/1:
“ (1) Davanın açıldığı tarihte alacağın miktarını yahut değerini tam ve kesin olarak belirleyebilmesinin kendisinden beklenemeyeceği veya bunun imkânsız olduğu hâllerde, alacaklı, hukuki ilişkiyi ve asgari bir miktar ya da değeri belirtmek suretiyle belirsiz alacak davası açabilir”
Belirsiz Alacak Davasının Koşulları Nelerdir?
| 1- Alacak miktarının/ değerinin net olarak belirlenememesi |
| 2- İlgili dava konusu hukuki ilişkinin belirtilmesi |
| 3- Davacı tarafından asgari bir miktar ya da değer belirtilmesi |
Belirsiz alacak davasında yargılama süreci devam ederken, alacak değeri belirlenebilir bir hal aldı ise, davacı ‘iddianın genişletilmesi yasağı (HMK m.149, HMK m.319)’ ndan bağımsız olarak belirtilen talep miktarı arttırılabilecektir.
HMK m.107/2 : “(Değişik:22/7/2020-7251/7 md.) Karşı tarafın verdiği bilgi veya tahkikat sonucu alacağın miktarı veya değerinin tam ve kesin olarak belirlenebilmesi mümkün olduğunda, hâkim tarafından tahkikat sona ermeden verilecek iki haftalık kesin süre içinde davacı, iddianın genişletilmesi yasağına tabi olmaksızın talebini tam ve kesin olarak belirleyebilir. Aksi takdirde dava, talep sonucunda belirtilen miktar veya değer üzerinden görülüp karara bağlanır. “
Belirsiz Alacak Davasında Zamanaşımı Önemli Midir?
Belirsiz alacak davasında, davanın açılış tarihi itibariyle zamanaşımı kesilecektir. Bu durum da, davanın açılış tarihi ile bedel bildiriminde yani talep arttırım beyanında bulunulan tarih aralığında zamanaşımı def’inde bulunulamayacaktır. Ancak buna rağmen zamanaşımı def’inde bulunulması halinde zamanaşımı kesilmiş halde olacağı için bu talep reddedilecektir.
Belirsiz Alacak Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Görevli mahkeme bakımından:
Belirsiz Alacak davasında görevli mahkeme alacağın konusuna göre belirlenecektir. Örneğin, ticari bir dava konusu söz konusu olduğu taktirde, bu yargılama Asliye Ticaret Mahkemesi’nin görev alanına girecektir. Bu sebeple, net bir görevli mahkemenin varlığından bahsedilemeyecektir. Yetki konusuna ilişkin olarak ise HMK m.6’nın incelenmesi gerekmektedir.
Yetkili mahkeme bakımından:
HMK m.6 : “Genel yetkili mahkeme
(1) Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.
(2) Yerleşim yeri, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre belirlenir.”
Manevi Tazminat için Belirsiz Alacak Davası Açılabilir mi?
Manevi tazminat talebinin bölünmezliği ilkesi uyarınca, belirsiz alacak davası aracılığıyla manevi tazminat talep edilemeyecektir. Çünkü kişinin manevi olarak uğradığı zararın değişkenlik gösteremeyecek olması sebebiyle, manevi tazminat bakımından belirsiz alacak davası açılamayacaktır.