Ülkemizde boşanma davalarının sayısı günden güne artmaktadır. Ancak bu davalar, tarafların karşılıklı olarak anlaşması ile açılabileceği gibi, tarafların boşanma konusunda anlaşamamaları sonucunda çekişmeli şekilde de açılabilecektir. Bu makalenin konusu eşlerin karşılıklı olarak anlaşarak, evlilik birliğini sonlandırma konusunda mutabık oldukları, anlaşmalı boşanma protokolü aracılığıyla açılan boşanma davalarıdır. Bu tarz boşanmalar söz konusu olduğunda, anlaşmalı boşanma protokolünün usulüne uygun olarak düzenlenmesi oldukça büyük bir önem arz etmektedir. Usulüne ve hukuka uygun olarak düzenlenmemiş bir anlaşmalı boşanma protokolü, uzun vadede tarafların istemedikleri sonuçları doğurabilecektir. Bu sebeple, her ne kadar tarafların anlaşması sonucunda biten bir evlilik söz konusu olsa da, hukuki riskleri minimuma indirmek için boşanma avukatı desteğine başvurmak yerinde olacaktır. Ayrıca anlaşmalı boşanma davalarında kusur şartı aranmamıştır. Tarafların her ikisi de bir yılı doldurmuş olan evlilikleri için kusurlu olup olmamalarından bağımsız olarak bu davayı açabileceklerdir. Çünkü sadece bu davanın açılması bile, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı kanaatini oluşturacaktır.
PROTOKOL İLE NELER DÜZENLENİR?
Anlaşmalı boşanma protokolü aracılığıyla öncelikli olarak boşanma davasının ferilerinin düzenlenmesi gerekmektedir. Taraflar arasında ki tazminat, nafaka ve müşterek çocuk varsa velayet hususunun şaibeye yer vermeyecek netlikte yazılmalıdır. Aksi halde, belirsiz şekilde düzenlenmiş yada hiç düzenlenmemiş bu hususlar sebebiyle, ya protokolün o maddesinin yeniden düzenlenmesi gerekecek, ya da uzun vadede taraflar arasında belirsiz kalan bu hususa ilişkin yeniden dava açılması zarureti hasıl olacaktır. Bu sebeple, her şeyin en ince ayrıntısına kadar boşanma tarafları arasında netleştirilerek protokole şeffaf şekilde yazılması gerekmektedir. Ayrıca ev eşyalarından, ziynete hatta müşterek evcil hayvanın kimde kalacağına ilişkin hususları dahi açıkça düzenlemek yararlı olacaktır.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASININ ŞARTLARI NELERDİR?
TMK m.166/3 : ” Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.” İlgili kanuni düzenleme uyarınca anlaşmalı boşanma davasının şartlarını şu şekilde listelemek mümkündür:
| 1- Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalı. |
| 2- Eşler ya birlikte başvurmalı yada eşlerden biri diğerinin davasını kabul etmeli |
| 3- Hakim tarafların her ikisini de bizzat dinlemeli (Cezaevinde hükümlü/mahkum olan bir kimsenin SEGBİS bağlantısı ile bizzat duruşmaya katılıp katılamayacağı hakimin taktirindedir; çünkü kanun hükmünde “bizzat” ibaresine yer verilmiştir. |
| 4- Hakim, boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulmalıdır. |
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI NE KADAR SÜRER?
Anlaşmalı boşanma davaları, davanın taraflarının boşanma hususunda anlaşmaları ile görülecek davalar oldukları için mümkün olduğunca kısa sürecektir. Net bir süre vermek yerinde olmasa da, ilgili mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak 1-2 ay kadar bir süre içerisinde dava görülecektir. Mahkemenin kararında sonra da, dosyanın kesinleşmesi, nüfusa yazılması ve gerekli değişikliklerin yapılması gibi işlemler de kısa da olsa belli bir zaman alacaktır.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI İÇİN AVUKAT DESTEĞİ GEREKİR Mİ?
Yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere, anlaşmalı boşanma davaları eşlerin karşılıklı olarak boşanma hususunda mutabık oldukları davalardır. Bu sebeple, hukuki olarak değil de genel geçer bir değerlendirme ile bakıldığında, avukat desteği olmadan bu davanın açılabileceği zannedilmektedir. Ancak bu dava türünde protokolün nasıl hazırlandığı büyük önem arz etmektedir. Çünkü müşterek çocukların velayeti, nafaka, edinilmiş mallara ilişkin düzenlemeler ve daha pek çok ayrıntı bu protokol aracılığıyla düzenlenmektedir. Bu düzenlemelerde yapılan en ufak bir hukuki ayrıntıda hata dahi, anlaşmalı boşanma davasının reddi yada çekişmeli boşanma davasına dönüşmesi gibi ağır sonuçlara sebebiyet verebilecektir. Anılan sebeplerle, kısa vade de tarafların kendi kendilerine ilgilenebilecekleri bir dava gibi gözükse de, uzun vadede ağır bedelleri olabilecektir. Bu gibi sebeplerden ötürü, mutlaka bir boşanma avukatı desteğiyle davanın takip edilmesi kanaatindeyiz.